- Bójcie się Boga! Wyglądał jak straszydło. Prawdopodobnie w szabat, w czerwcu 1918. Gorąco dokuczało, komary brzęczały i gryzły, a żebracy na dworze jęczeli przez sen. Nawet grubsze zdrzewiałe gałązki mchów były tak wilgocią nasiąkłe, że niepodobna z nich było rozniecić ognia, a o wysuszeniu ich w tym, jak łaźnia, parą przesyconym powietrzu nie mogło być mowy. Wreszcie w grupie o najsłabszym ogólnym zatrudnieniu 175 250 zatrudnionych na 1000 mieszkańców, dużym zatrudnieniu w przemyśle 100 150 zatrudnionych na 1000 mieszkańców. - W miesiącu Paofi. Ciągnęli tedy Anglicy, Holendrzy, Niemcy, Moskale, ciągnęli Tatarzy, Turcy, Ormianie, Persowie nawet, przywożąc sukna, płótna, adamaszki i złotogłowy, futra, klejnoty, wonności, bakalie. Przez ten czas matka połatała mu odzienie, pożyczyła od Mordki rubla na drogę, wystarała się o chleb i ser do kobiałki, wypłakała się. I nie mogłem rozczarować ułudzenia - gdyby chociaż raz spojrzała na mnie swoim kamiennym, ciemnopołyskliwym okiem, to bym może otrząsnął się z ogarniających mnie potęg - ale nie, ona miała spuszczone powieki i tylko na twarzy mojej odbiciem niewypowiedzianej rozkoszy, najwyższego uwielbienia i najtkliwszej podzięki rozświecał promień jej źrenicy. Zima ta wszakże przynosiła nie tylko zwykłą miejską rozrywkę na długie wieczory, lecz przynosiła także zwykle dość huczne i wesołe zapusty, a co najważniejsza, przynosiła także kontrakty. Dopiero, gdy się znaleźli za wsią na wąskiej polnej dróżce, prowadzącej do drugiego dworu, widnego z daleka wysoką wieżą, odzyskał nieco humoru. Ta impresja tym była we mnie żywsza, im większe miałem pragnienie obaczyć i poznać (jak teraz mówią) świat wielki. - Ale ona jest glupia i Lecki jest glupi, i oni wszyscy sa glupi. Czymże on był przy owym Iwaszkiewiczu? Dobrze, o moim postanowieniu i o jej dawnych marzeniach i zadumaniu. Gorączkowo, na wzięcie, to owcę, którą sam na czele kilku tysięcy rubli! – Potem przestali. Mając przed sobą perspektywę długiego rejsu oraz możliwość upolowania paru wielorybów, załoga „Saint-Enocha” zajęła się gromadzeniem zapasów drewna. Nie śmiąc tedy stawać osobiście modłami swymi przed Bogiem, którego z dawna nauczono się pojmować surowym i wymagającym, garnęła się ludzkość w przestankach swego wesela z ufnością kochającego dziecka do stóp swojej Matki Niebieskiej po łaskę u Syna obrażonego. krzywdzić będziemy, a do kogóż będzie miała rekurs sama jedna, bez żadnego sprzymierzeńca? Samo się zaleca Miejsce,bo prawie wszędy może być forteca. Zaniepokojony Zenowicz stanął w progu pawilonu numer pięć. Żyd mu z oczekiwania i sztywności, a teraz zrób ty tak myślał o Maryni. Pocieszał się, że spojrzenia niektórych prze braniu przemyka, coś na łączce. – To on mnie unikał.