Pośród wierzgającej gromady pełzało jakieś małe, rachityczne, ze sromotnie krzywymi nogami i ze śladami ospy na gołych, mizernych gnatach. Wielkie straty ludności polskiej w chwili wyzwolenia była mniejsza niż w okresie międzywojennym proces ten pogłębił się jeszcze bardziej, kiedy zaczęły napływać wiadomości o pojawieniu się oddziałów tatarskich na tyłach wojsk niemieckich rozlokowanych w Sudetach znalazły się oddziały radzieckie. - odpowiedzieli pokojowcy. Spokojny, wiecznie roztargniony matematyk stworzył sobie jakiś system filozoficzny. Wie, że pracować musi, bo jest do tego stworzona. Wpatrzył się w tę stronę rodzinną i w tłumie myśli bezładnych uczuł dokuczliwy żal. Nie godziło się przy tej niemej biesiadzie ani wymówić słowa, ani brzęknąć naczyniem, ani dać szczeknąć psu. Zostałem więc przy życiu sam jeden. Od stóp do głowy tak obwinęła się salopą ze szkockiej kraty, nieco wypłowiałą, iż widać było, że pod nią nie było sukni. Ludzie, którzy dziś niańczą dzieci, wgryzają się w stołki korporacji, ciułają na komorne, nie żyją lub wkroczyli już na drogę, która nieodwołalnie do tego wiedzie, wszyscy oni są w zasięgu mojego wzroku. Z samego klasztoru, powiadasz, jedziesz? Choć minęły trzy lata, król Duhsanta, mimo obietnicy, nie przysłał swej świty po Śakuntalę, która tymczasem urodziła syna silnego jak lew, noszącego na swej dłoni znak koła, promieniującego jak rozpalony ogień, bogato wyposażonego przez naturę w cnoty piękna i szczodrobliwości. - Co to, nie ma policji, żeby takich próżniaków rozpędzała? jak cię trzęsie trwoga? Takim był ten obywatel, biskup i człowiek, nad którego mogli się naleźć jeszcze gorsi, lecz nie było szkodliwszego dla Rzeczypospolitej. Teraz przenikała w coraz dalsze jego głębie. Uderzył po strunach, milczeli wszyscy. Matce jednak nie powiedziała, o co poszło i co ich poróżniło. tylko o żer! ale to było, jest i nie odstanie się więcej! — W Polsce mogą być zdania i głosy rozbite, wy za sobą rozprzężonych pociągniecie. – No dobra, zaryzykujmy. – I mimo to sypiają w jednym pokoju! - Staryście kiej świat, a pstro wam jeszcze we łbie powiedziała surowo. Będzie to pan myśli?