I wiecie, co się stało? OJCIEC Co z niego wyrośnie, jak będzie się tak długo wylegiwał. – Zobaczymy, czy za godzinę będą jeszcze grali! - Był tu, kazał przynieść swoje rzeczy, - To dobrze; gdzież jest? - Przyniesie śmierć - szepnął młody Murzyn. W wieczór kilka osób obcych pojawiło się w salonie wojewody. Domek był mały, niski, zapadnięty w ziemię. Zaraz po przywitaniu, aby o nie dopytywał. Mowy to były prawie zbawieniem. Kordian milczy Czas powracać, już wietrzno i ciemno. Dawniej oczywiście jeszcze gorzej było; nie tyle, prawda, złych ludzi, ale dzikiego i drapieżnego zwierza więcej się chowało po większych puszczach. Mogą odejść, gdzie im się podoba, mogą wziąć i zatrzymać wszystko, co do nich należy, ale Peteh, wódz Indian Arikara, który go wziął do niewoli, żąda jego śmierci i nalega, by śmierć ponieśli również jego dwaj towarzysze. Nadszedł więc moment ostatecznego rozstrzygnięcia. –Smutna to rzecz – przerwał –gdy w wielkiej sprawie do małych i wstrętnych środków się uciekać należy;smutna. - Uważaj, tyryjczyku - rzekł - że oskarżasz o zdradę najwyższych dostojników państwa. Nie widziała go dotąd nigdy, a myślała, że wygląda inaczej. Na chwilę skrzyżowały się ich spojrzenia. – Mikołaju! Ślimak dostrzegał to podobieństwo i marzył, że ukończony nasyp jest niby olbrzymim palcem, który ukazuje mu jeden za drugim - cztery groby. Zmusza on nieraz serce macierzyńskie do strasznej walki między godnością osobistą i własnymi pojęciami a strasznym widmem wiecznego osamotnienia i ubóstwa dla istoty, której by niebo przychylić chciała. Gospodarz zamknął za nim wrota, pogłaskał psy i zaprosił naszego wędrowca do dworku. Prześmiewano się tak dobrze z mazurskiej mowy,jak ze śpiewania Litwinów,ale drwiono też z różnych właściwości Krakowian i Sandomierzanów. "No dobrze - myślał Wokulski - ale gdzież tu jest jakiśkolwiek ład w ustawieniu osobliwych budynków.